Killi Toprağa Radikal Çözüm

Bir süredir, bahçemizin killi, hatta epeyce killi olan toprağını organik maddelerden yana zenginleştirmek ve biraz da yumuşatmak düşüncesiyle yoğun bir araştırma, soruşturma, inceleme faaliyeti içindeydik.

5 Kasım 2009 tarihinde değerli bir dostumuz bir yazımıza :

“Size kaolenin akrabası klinoptilolitden bahsetmek istiyorum. Aslında bu maddeler zeolit ailesinin fertleri, 43 -44 bireyden oluşuyor denilebilir. En keyifli formları da kaolen, mormondanit, şabanit. Sevgili klinoptilolite (klino ile çok çalıştığım için ona özel ilgim var bağışlayınız) filispit gibi kocaman bir aile içinde eriyonit gibi bir de haytaları var, solunduğunda kanserojen, aynı amyant gibi hınzır. Onun dışındakiler bir mucize diyebiliriz. Peri bacalarımız da bu aileden, o yüzden hava, faydalı bakteri tutuyor, sebzeler bozulmadan saklanabiliyor vs. Arkadaşlar, zeolit ailesine Kübalılar vasıtasıyla aşık oldum. Kübanın gizli silahı zeolitler. Orada sihir taşı anlamına gelen “magic stone” diyorlar. Sanayi, özellikle organik tarımda kullanıyorlar. Aynen sizlerin yaptığı gibi bitkilere püskürtüyorlar korumak için, yalnız bileşimine biraz şeker katıyorlar yapışkanlık versin, kolaylıkla rüzgarla uzaklaşmasın diye. Özellikle kazık köklerin saçak vermesini sağlıyor. İğne yapraklılar çok seviyor, tropikal bitkiler de bayılıyor. Her bitki tek bu yapıların içinde büyümüyor, diğer katkılara da gereksinimi var elbette. Bileşiminde eser element olarak bölgesel olarak değişen mineraller barındırıyor. Örnegin bor yataklarının üzerinden çıkanda bor içeriği çok fazla, domates ve bamya gibi bor seven bitkiler için harika. Gördes yöresinde biraz selenyum ve magnezyum da var, bu da iz element ihtiyacınızı doğal yoldan karşılamanızı sağlıyor. Yapısı bal peteği gibi, yani hekzogonal, herşeyi tutuyor, azot, fosfor, amonyum, en cok severek tutuklarından. Nemi tutmaya bayılıyor daha az sulama yapıyorsunuz. …“[hr]

diyen bir yorum bırakmıştı (tekrar teşekkür ediyoruz bu vesileyle).  Klinoptilolit’in önemli bir toprak düzenleyici mineral olduğunu biliyorduk, ama bize böylesine heyecanlı ve coşkulu bir anlatımla ulaşan aydınlatıcı paylaşımdan sonra bu mineral odak noktalarımızdan biri haline geldi.

Klinoptilolit ile ilgili yapılmış çok araştırma var. Bunlardan ileride açacağımız özel bir bölümde bahsetmeye çalışacağız. Şimdilik bazı genel özelliklerinden özetle söz etmeye çalışayım. Klinoptilolit, mikroskobik gözenekleri sayesinde ağırlığının yarısı kadar su tutabilir. Böylece toprakta suyun düzenli kullanımına yardımcı olur. Aynı zamanda hava da tutarak köklerin oksijen ihtiyacına yardımcı olur. Yüksek katyon değiştirme kapasitesi sayesinde başta amonyum azotu olmak üzere (+) iyonlu potasyum, kalsiyum, demir, magnezyum ve başka bir çok iz elementi yüzeyinde toplayarak topraktan yıkanıp gitmesine engel olur, bitki kökleri tarafından yavaş  yavaş alımını sağlar. Killi toprakta kil parçacıklarının arasına girerek toprağın betonlaşmasına, hava geçirgenliğini kaybetmesine engel olur. Kumlu ve tınlı topraklarda katyon değiştirme kapasitesi sayesinde tüm besinlerin yıkanıp gitmesine engel olur, suyu tutar.

Klinoptilolit mineralini önceki yıllarda sebze adalarında bolca kullanmıştık. Ancak, bahçenin genelinde, meyve fidanları ve zeytinlikteki killi toprakta kullanmamıştık.

Leonardit

Bahsedeceğim bir diğer malzeme ise leonardit. Bitki ve hayvan kalıntılarının tarih öncesi zamanlarda gölsel ortamlarda ve bataklıklarda çökelerek basınç, sıcaklık ve anaerobik koşullarda volkanizma hareketlerinin de etkisiyle milyonlarca yılda parçalanıp bozuşması, humifikasyonu, oksidasyonu ve başkalaşıma uğraması sonucu tabakalaşmış  organik kayaçlardan oluşuyor. Seçici olarak çıkartılıp işlenerek tarımda kullanılabilir hale getiriliyor.

Hammadde ve işlenme şekline bağlı olarak farklı kalite ve özelliklerde olabiliyor. Makbul olanı, yüksek organik malzeme ve yüksek humik+fulvik asit oranına sahip olanları. Bunların PH seviyeleri de düşük, 3-5 arasında oluyor.

Bir toprak düzenleyici olarak leonardit, çok özetle,  toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerini iyileştirip, biyolojik aktivitesini arttırıyor, toprağı gevşetip geçirgenliğini sağlıyor, kullanım miktarına da bağlı olarak toprağın organik malzemesini doğrudan arttırıyor, bitki gelişiminde çok önemli hümik ve fulvik asitler içeriyor ve yarayışlı malzemenin yıllarca süren yavaş salınımını sağlıyor.

Leonardit’i geçmiş yıllarda meyve fidanlarının kök bölgelerinde ve sebze adalarında kullanmıştık. Şimdilerde meyve fidanları epey büyüdülerse de, kök bölgelerindeki leonarditin etkisi hala bariz bir şekilde devam ediyor. Meyve diplerinin toprağı, bahçenin diğer kısımlarındaki toprağa göre oldukça farklı.

Şimdi klinoptilolit ve leonardit durup dururken nereden çıktı diyeceksiniz.

Bu yıl bahçenin toprağını hiç işlemedik. Yani sürülmedi, çapalanmadı, tırmıklanmadı. Yine kavun karpuz, üç kız kardeş (mısır, fasulye, kabak) ektik yer yer. Her kökün dibine yarımşar kova keçi gübresi veya keçi gübresinden yaptığımız komposttan vermeyi ihmal etmedik. Kıştan da tüm araziye bakla ekmiştik. Binlerce baklayı 1-2 sefer budayarak toprağa verdiği azot miktarını arttırmış, sonunda yine sürmeyip dipten kesmiştik.

Bunca emeğin sonunda, geçen yıl her biri 25 kilo gelen karpuzların yerine 3-5 tane yumruk büyüklüğünü geçmeyen karpuzumuz, 5-6 koçan mısırımız oldu. Kışlık diye ektiğimiz fasulyeden gelecek yıl tohumluğunu zor aldık. Aradaki tek fark, toprağı işlemedik, kazmadık, tırmıklamadık.

İster istemez Aşık Veysel’in dizeleri geldi aklımıza;

“Koyun verdi, kuzu verdi, süt verdi
Yemek verdi, ekmek verdi, et verdi
Kazma ile dövmeyince kıt verdi
Benim sadık yarim kara topraktır”

Oysa toprakta her şey vardı. Muhtemelen olmayan tek şey hava idi. Çok killi ve yoğun toprak, bir  kaç solucan deliği ile hava alma ihtiyacını karşılayamamıştı. Yazın sıcak günlerinde su kaybedip biribirine kenetlenen kil tanecikleri betonlaşmış, çatlaklar oluşturmuştu. O kadar geniş bir alanı malç ile kapatmak da pratik olarak mümkün değildi. Son dört yıl, doğal yollardan, kışlık örtü bitkileriyle vs. organik madde seviyesini, sebze adalarında olduğu gibi 7 seviyesine çıkarabilmemiz de olanaklı değildi. Yapabildiğimiz kompost, kompostlaştırdığımız eski yapraklar, öğütebildiğimiz dallar ile ancak sebze adalarını ve bir kısım meyve fidanlarını malçlayabilmiştik.

Bu durum bize iyi bir ders vermiş oldu. Toprağımızın yapısını olabildiğince hızla, en azından jeolojik takvimden daha hızlı bir metodla iyileştirebilmeliydik. Toprağımız çok killi olmasına rağmen drenajı kötü değil, yüksek taban suyu gibi çözümü daha zor problemlerimiz yok. Sadece biraz hafifletmeli, organik maddesini yükseltmeli, hava geçirgenliğini de arttırmalıyız.

Bu yüzden eski dostlarımız klinoptilolit ve leonarditi oldukça radikal sayılacak bir şekilde kullanmaya karar verdik. Bu malzemelerin kullanımıyla kalıcı olacak bir değişim sağlamayı umut ediyoruz.

Bunun için dekara 2,5 ton klinoptilolit, 1,5 ton da leonardit karıştıracağız. Çok çeşitli özelliklerde leonardit var. Tescil değerleriyle %40 organik malzeme, %55 humik+fulvik asit ve PH 3-5 aralığındaki ecocert sertifikalı bir ürün seçtik. Klinoptilolit ise her zamanki gibi “ecocert” sertifikasına sahip “Umdemin” isimli ürün.

Dekar başına kullanmaya karar verdiğimiz miktarlar, genelde bu malzemelerin normal kullanım oranlarına göre çok fazla. Koşullar ve amaca göre verdiğimiz bir karar. Bu yüzden standart ölçü olarak alınmamalı.

Elbette sadece bununla sınırlı kalmayacak. Yeşil gübreleme ve örtü bitkisi uygulamamızı da biraz değiştiriyoruz. Bahçenin büyük bir kısmına yulaf, bakla karışık ekeceğiz. Baharda da tamamı sürülerek toprağa karıştırılacak. Bir dekarlık bir bölüme de tohumlarını temin ettiğimiz arı otu ekiyoruz. Arı otu, çiçeklenme süresi tamamlandıktan sonra toprağa karıştırılacak ve yine bir dekarlık başka bir bölüme baharda yine arı otu ekeceğiz. Böylelikle ilkbahardan yaz sonuna kadar bahçede çiçekli arı otu olsun istiyoruz.

 

Mor çiçekler açan arı otunun (Phacelia tanacetifolia) anavatanı Güney Amerika ve Meksika. Örtü bitkisi ve yeşil gübre özelliklerine sahip olmasının yanı sıra arılar gibi tozlayıcı böcekleri zengin nektar içeren çiçekleriyle cezbediyor. Çiçeklenme dönemi uzun sürdüğü için süs bitkisi olarak da kullanılan arı otu 100 santimetreye kadar boylanabilen, tek yıllık bir bitki.

97 Comments

  1. Merhaba sayın Meyvelitepe

    Hepsini az çok anladım, ancak yulafı çok anlayamadım. Normalde azot bağlayan bir yapıda değil diye hatırlıyorum. Sırf yeşil gübre oluşturması amacı ile mi ekiyorsunuz?

    Saygılar,

    Çamtepe

    • Bir soru daha ekliyorum: Tarımsal jips kullanmayı denediniz mi, ya da düşündünüz mü? Ben düşündüm ama elimde erişim bilgisi olan tek firma üretimi durdurmuş 🙁

      • Tarımsal jips kuşkusuz önemli bir malzeme ve tabii ki kullanılabilir. Özellikle yüksek PH seviyesi ve kalsiyum eksikliği söz konusuysa. Ancak, yazdığım gibi, bu girişimimiz toprağın eksiklerini tamamlamaya değil, toprak yapısını hızla değiştirmeye yönelik. Bu yüzden klinoptilolit ve leonardit kullanım oranlarımız, çoğunlukla tavsiye edilen miktarların 10 misli. Böyle bir oranda jips kullanmaya kalkışsaydık dengeleri epey bozmuş olurduk. Tarımsal jips piyasada bulunabiliyor, gerekirse kullanırız tabii ki.

    • Bu sefer amaç azot sabitleyen bitkiler yardımıyla toprağa azot kazandırmak değil, toprağın ıslahına katkısı ve organik maddenin arttırılmasını hızlandırmak.

      Bu bakımdan yulaf çok özel bir örtü bitkisi. Çok az besinle bile gelişebilen, gelişmiş kök sistemiyle killi toprakları ıslah etme özelliğine sahip, biomass oranı oldukça yüksek bir bitki. Bu bakımdan da organik maddeyi hızla arttırabiliyor. Yulaf ile karışık olarak baklagil de ekeceğiz ama bu sefer amaç yulafa yardımcı olması 🙂

      Yeterince elde edebilirsek mikoriza aşılayarak tohumları ekmeye çalışacağız. Böylelikle toprağın sadece fiziksel yapısını değil, içindeki canlı hayatını da geliştirmeye çalışacağız.

      • merhabalar,
        2011 yılının bilgisini canlandırdırm 🙂 efendim yulafın, ekim zamanı, toprak üstüne kaç cm çıktığı, bitkinin hangi aşamada hasat edieceği, hasatının nasıl yapılması gerektiği, toprağa mı karıştırılacağı ve yöntemi, bunun dönemi… gibi sorular oluştu bizde. yardımınızı beklerim.

        sorumun nedeni ve biz:::
        biz çok yeni çiftçi adayıyız. hayatımız boyunca birşey ekip biçmiş insanlar değiliz. öğrenerek kazanç elde etmeyi istiyoruz. sarımsak ektik. çok küçük bir alan. arazinin kalan kısmına macar fiğ ektik. toprak kumlu tınlı toprak ve kill oranı %12.
        çıkan sarımsakları tüm araziy ekeceğiz.
        macar fiğ ektik nedeni ise toprağa yeşil gübre katmak. arazinin %80 ininde fiğ %20 sinde sarımsak ekili.
        analizimizde organik yapı çok düşük çıkmıştı.macar fiğ ekiminde belli miktarda buğday karıştırdık ki çıkışlarında macR FİĞİN yatmadan çıkmasını sağlamak…
        17 dönüm ekili macar fiğ %25 gelişimini tamamladığında biçilecek ve toprağa karıştırılacak. uygulama yordamı bu…

        yulafı da kısaca anlatırsanız minnetar kalırım. teşekkür ederim.

    • Merhaba,
      Biz bu yıl Silivri’ye taşındık. 1 dönüm kadar toprağımız var. Şimdiye kadar monokültür ile sömürülmüş ve yapısı killi olduğu için yazın derin çatlaklar oluşuyor. Siz uygulamadan memnun kaldınız mı? Toprağı iyileştirmek için bize tavsiyeleriniz var mı? Şimdiden teşekkür ederiz

  2. Geçen haftaki Kırşehir gezimde orda il tarım müdürlüğü görevlilerinin bölge çalışmalarını incelerken yonca yerine korunga diye bir bitki ektiklerini gördüm.Korunga da yonca familyasından olduğunu ve toprağa azot bağlayabildiğini yonca ve diğer baklagillerden farkının su istemeden büyüdüğünü söylediler.

    • Doğrudur. Korunga toprağa azot sabitleyebilen çok yıllık bir bitki. Oldukça da dayanıklı ancak ilk yılı atlattıktan sonra. Yeni ekilince epey narin oluyor, bu yüzden ilkbahar ekimi tavsiye ediliyor. Daha çok yem bitkisi amaçlı yetiştiriliyor. Biz ilkbaharda toprağa karıştıracağımızdan amaca çok uygun değil.

  3. Şimdi benim de kafamdaki bazı sorular cevaplarını buldu;Bir arkadaşıma yerli karpuz çekirdeği vermiştim,çekirdekleri yazlığının bahçesine kol gücüyle ekti aşağı yukarı 4-5 kg büyüklüğünde karpuzları oldu.Ona verdiğim çekirdeklerin devamını biz kendi bahçemize toprağı derince sürdürdükten sonra ektik herbiri 7,5-14 kg ağırlığında karpuzlar olmuştu.Sadece her iki denemede de şeker oranları azdı.Sanırım o da karpuza tatlı olmasını sağlayan potasyum eksikliğinden olsa gerek ya da cins özelliği.Toprak tahlilinden sonra bu durum açığa kavuşur. Bu durumda tarımla ilgili yayın yapan bir tv kanalına misafir olan uzmanın Brezilya ve komşu ülkelerde,Avrupa’nın bazı ülkelernde denenen ,Masanobu Fukuoka usta’nın yöntemi olan toprağın işlenmeden tarım yapılması tezine de ters düşmüş oluyoruz.Bunun da uygulaması ve sonuçlarının alınması zaman ve akademik uğraş gerektiriyor herhalde…

    • Toprağı işlemeden tarım yapılması konusu, şartlara ve amaca bağlı olarak epey tartışma götürür bir konu. Yaklaşım ile belirli pratik koşullara göre şekillenen sloganlaşmış önlemleri pek biribirine karıştırmamakta fayda var, aksi halde bahçede permakültür yöntemleri uyguluyoruz derken gidip pazardan zerzavat satın almak durumuna da düşebiliriz 🙂

    • Amaç sadece toprağa humik + fulvik asit takviyesi olsaydı sıvı ürünleri tercih edebilirdik. Fakat genelde tavsiye edilen oranların 10 misli oranlarla toprağın yapısını önemli oranda değiştirmek söz konusu olduğunda durum biraz değişti. Bu değişimin mümkün olduğunca kalıcı olmasını istediğimiz için yıllar içinde yavaş çözünecek, öte yandan organik maddeyi gerçekten arttıracak hacme sahip malzeme kullanmayı tercih ettik.

  4. Gübre, leonardit, klino gerçekten çok güzel bir birliktelik. Şanslı bahçe 🙂

    Sahip olduğumuz tek kovanı yazın bahçede muhafaza edebilmek için bir bölüme arı otu ekilmesi sanırım güzel fikir olacak.

    Başarılar diliyorum

    • Greçka (Karabuğday) bitkisi de arılar içim ekiliyor. 90 günlük gelişim sürecinin 45 günü çiçekli oluyor. Ayrıca havada ki azotu dönüştüren bitiklerden olduğundan yeşil gübre olarak da kullanılıyor

  5. Ayhan bey teşekkür ederim. Şidiye kadar gerek sebze adaları, gerek fidan ve diğer ağaçlarla ilgili epey çaba sarfettik. Fakat bunlar dışında bahçenin genel toprağı ile ilgili topyekün bir çalışmamız olmamıştı. Bir kere yapılabilecek bir şey. Umarız işe yarar.

    Arı otu aynı zamanda iyi bir örtü bitkisi. her bakımdan faydalı olduğu söyleniyor. Biz de ilk kez denemiş olacağız.

  6. İsmail Bey,
    Halk Eğitim Merkezinin bahçecilik kursuna başladım, hoca bitkiler için akıllı gübre verilmesinin uygun olduğunu söyledi, kimyasal gübrenin de bitkinin ihtiyacı olan mineralleri sağlaması açısından faydasından söz etti, ne dersiniz?
    Toprakta hiç kimyasal yok, bakir bir alan. Sebze köklerine versek akıllı gübreden bitkinin organik olması haline ne gibi etki eder.
    Ayrıca klino denilen nedir, nereden temin edilir? Bilgi verirseniz memnun olurum.
    Selam ve saygılarımla…

    • Gül hanım, neticede tüm bitkiler belirli oranlarda makro ve mikro elementleri besin olarak kullanırlar. Bunlar, başta azot, fosfor ve potasyum (NPK) olmak üzere, kalsiyum, mangan, magnezyum, çinko, demir, bor, vb. elementlerdir. Fakat bu elementlerin bitkiler tarafından alınabilmesi için kimyasal olarak belirli bileşikler halinde ve bitkinin gereksinim duyduğu oranlarda olması gerekir.

      Elbette bunların varlığı da yetmeyecektir. Bu gibi elementlerin yanı sıra belki de hepsinden önemlisi toprağın canlı olması gerekir. Canlı derken binlerce çeşit toprak mikroorganizması, mantarlar, solucanlar vb. den söz ediyoruz. Yeni araştırmalar, bir çok elementin bitkiler tarafından alınabilmesinin bu canlılara bağlı olduğunu gösterdi. Toprağın canlılığı ise büyük ölçüde organik malzemeye bağımlı. Toprakta organik malzeme oranı ne kadar büyükse o kadar toprak canlısı barındırabilir ve yaşamasının sürekliliğini sağlayabilir. Bunun için şu yazıya göz atabilirsiniz.

      Kimyasal gübrelere gelince, bitkiler için gerekli besin elementlerini içerirler, fakat aynı zamanda topraktaki canlı yaşam üzerine olumsuz etkileri de vardır. Kullanılan kaplama malzemeleri çoğu zaman toprağın kimyasını bozar, tuzlandırır. Tercih edilmesi gereken, lazım olan besin elementlerini doğal malzemeler yoluyla toprağa, dolasıyla da bitkiye vermek olmalıdır. Söz gelimi, yanmış ahır gübresi, doğal malzemelerden yapılmış kompost, bitki artıkları, kemik unu, yerine göre kireç, tarım jipsi, leonardit, humik ve fulvik asitler, bazı elementlerce çok zengin bitkisel ürünler, odun külü, toprağa azot bağlayan baklagillerin sağladığı yeşil gübreleme, diğer organik gübreler vs.gibi pek çok şey sayılabilir.

      Ancak, bunları kullanma zamanları, miktarları, oranları bu malzemelere hakimiyet ve çokça da deneyim gerektirir. Bitkiye gerekli olan tek bir elementin eksikliği diğer elementlerin kullanımını da engeller. Bu bakımdan hazır kimyasal gübre kullanımına göre çok daha zorlu bir uğraş olduğunu söyleyebilirim, zira çok bilinmeyenli, çok değişkenli, oldukça karmaşık bir denklem gibidir ve hiç bir zaman da tek bir doğrusu yoktur.

      Bu bakımdan, en azından, toprağa olabildiğince çok organik malzeme kazandırmanın yanısıra, organo mineral gübre kullanmanızı salık verebilirim. Hiç olmazsa humus vs. gibi organik malzemelerle kaplandıkları için diğer kimyasal gübreler kadar sakıncalı değildir ve element oran ve miktarları bellidir.

      Bir zeolit türü olan Klino’yu (klinoptilolit) üreten bir çok kuruluş var. Biz Manisa bölgesinden elde edilen Rota Madenciliğin ürününü kullanıyoruz.

      • sayın meyvelitepe killi toprağı islah için çok ciddi ve akılcı yaklaşımda bulunmuşsunuz ancak bu yöntemle toprağı belli bir zaman aralığında iyileştirebilirsiniz ancak ayni killi toprağa dişli nehir kumunuda u ygularsanız daha uzun soluklu hava ve suyu tutan bi toprak elde edersiniz affınıza sığınarak bu öneride bulunuyorum

        • Öneriniz için teşekkür ederim. Yeterli miktarda klinoptilolit bulamamış olsaydım ağır kili hafifletmek amacıyla dere kumu kullanmayı düşünebilirdim. Ancak kum su tutmaz, gözenekleri yoktur, katyon değiştirme kapasitesi de düşüktür, bu sebeple pozitif iyonlu minerallerin toprakta tutulmasına da bir katkısı olmaz.

          • aradan cok zaman gecmis onerimi tam anlatamadigimi gordum soyle ki toprak teksturu yani fiziksel yapisi tane buyuklugu olarak kil mil(silt) ve kum olarak siniflandirilir kil 0 ila 2 mikron buyuklugunde mil 2 ila 50 mikron buyuklugunde ve kum 50 ila 2000 mikron buyuklugundeki parcaciklardan olusur milimetrenin binde birine mikron diyoruz ideal bi toprakta bu uc materyelin esit oranda bulunmasi idealdir eger toprakta kil agirlikta ise orada havayi tutamazsiniz kdk hicbisey ifade etmez hava yoksa mikro organizma yasamaz dolayisi ile toprak canli olamaz kok gelisemez her ne kadar kilnonun leonarditin ve organik maddenin faydasi olsada bu gecicidir uzun soluklu cozum disli nehir kumudur arzu ederseniz 100metrkare bi yerde deneyin farki goreceksiniz sizi dogaya ve topraga olan sonsuz sevginizden dolayi butun kalbimle kutluyorum ve basarilar diliyorum saygilarimla

          • Tarımsal jips Toprakların ıslahı ve kök gelişimini sağlar hastalıklara karşı direnç gösterirler

    • Oktay bey, piyasada satılan pek çok leonardit ürün var. Özellikleri ve doğal olarak fiyatları da değişken. Tescil belgesi itibarıyla en yüksek organik malzeme oranına (en az %40) ve en yüksek humik+fulvik asit oranına (en az %50) sahip herhangi bir malzemeyi seçebilirsiniz. Biz de soruşturmalarımız sonucunda kesemize uygun bir malzeme seçerek aldık, fakat bir başkasını da alabilirdik.

  7. selamlar, ben de takipçinizim uzun zamandır, kısmetse 2 yıl sonra kaçıyorum “çılgın kalabalıktan”. Ben dahil pekçok kişiye feyz veriyorsunuz, deneyimleriniz, başarılarınız şehrin yorgunluğunu küçük düşürüyor.
    Geçenlerde sebzecilikle ilgili bir kitapta killi toprakların gevşetilmesi için “greensand” önerisine rastladım. Türkçe “yeşilkum” olarak arattığımda internet ortamında birşey bulamadım ancak ingilizceden pekçok bilgi çıktı karşıma. Özet olarak aşağıdaki paragrafı gönderiyorum wikipedia’dan. Belki Türkiye’de de çıkarılıyordur da adı başkadır?

    Properties and usesThe green colour of greensand is due to variable amounts of the mineral glauconite, an iron potassium silicate with very low weathering resistance; as a result, greensand tends to be weak and friable. It is a common ingredient as a source of potassium in garden fertilisers, such as in organic gardening and organic farming. Due to its chemical exchange properties, the glauconite of greensand is used as a water softener. Greensand coated with manganese oxide, known as manganese greensand, is used in well water treatment systems to remove insoluble ferric (oxidized) iron and manganese. It is also used as a type of rock for stone walls in areas where greensand is common.

    In Roman times coarse grits derived from the lower greensand were used to line the inner surface of mortaria (grinding bowls) produced in the Oxfordshire pottery kilns.[12]

    sevgiler, saygılar…

    • Volkan bey teşekkürler. Geç yanıtladığım için ayrıca özür dilerim. Bahsettiğiniz greensand konusunu ciddiye almak istedim ve son bir aydır hiç zamanımız olmadı.

      Siz yazana kadar greensand’den haberdar değildim. Küçük bir araştırma yaptım. İçeriğinde yavaş yarayışlı mineral potasyum (rock potassium) ve başta demir olmak üzere bir çok iz element barındırıyor. Ağır toprakların gevşetilmesinde de işe yaradığı belirtiliyor. Okyonus tabanındaki kaya oluşumlarında katmanlar halinde bulunuyor. Aslında 1700’lü yıllardan bu yana tarımda kullanımı var, fakat herhalde sadece bulunduğu yerlerde. En çok başta Florida olmak üzere ABD doğu kıyılarında bulunduğu anlaşılıyor. Buna bakılarak ülkemizde bulunmadığını çıkarsayabiliriz. Öte yandan, potasyum içeren başka kaya katmanlarının da bulunduğunu biliyoruz. Belki onlar da bir şekilde tarımda yerlerini bulurlar.

      Buna benzer başka işlenmiş mineraller de var. Ülkemizde de bulunan tarımsal jips, iyi bir calsiyum ve kükürt kaynağı. Killi toprakta da işe yarıyor. Aynı zamanda PH düzenleyici. Fakat çok fonksiyonlu bir malzeme olarak klinoptilolit ile alternatif değiller. Yerine göre birlikte kullanılabilirler.

      Sevgiler

  8. merhaba,toz leonardit ürününü nerden temin edebilirim.
    bu konuda yardımcı olabilirseniz çok memnun olurum.şimdiden teşekkürler.kolay gelsin.

    • İbrahim bey, toz leonardit satan bir çok firma var. Bu yüzden belirli bir tanesinin adını vermek istemem. Google’dan aratırsanız bulursunuz. Sadece, aldığınız malzemenin tescil belgesinde (analiz belgesinde değil) yazılı değerlere dikkat edin. Humik + Fulvik asit oranı arttıkça kalite yükselir. Organik madde oranı en az %50 olmalı. PH değeri ise tercihan 3-5 arası olmalı, asla 6’dan büyük olmamalı.

      • Merhaba Meyvelitepe,
        Yazınızı okuduktan sonra klinoptilolit ve leonardit ile ilgili araştırma yapmaya başladım. Siz, bir klinoptilolit cinsinin kanserojen olduğunu yazmışsınız (doğru anladıysam). Ben de, leonarditin kanserojen olduğunu duydum hatta bu ürünün bu nedenle ‘organik tarımda kullanılacak malzemeler’ listesinden çıkarıldığını duydum. Yani kanserojen olduğu Tarım Bakanlığı tarafından açıklanmış. Ancak, duyduklarım okuduklarım esaslı araştırmalara dayanmadığı için sormak istedim; Doğrusu kafam karıştı. Acaba, bu mkalzemelerin belli bir türü/türleri mi kanserojendir veya belirli bir kullanım yöntemi kanserojen veya farklı bir yöntemi güvenli midir? Bildiklerinizi paylaştığınız için teşekkür ederim.

        • Merhaba,

          Yazıda da belirtildiği üzere zeolit ailesinin bir çok üyesi var. İçlerinde eriyonit denilen bir tanesi tozu solunduğunda kanserojen, diğerleri değil. Tarım için kullanılan ise klinoptilolit denilen mineral. O da zeolit ailesinden ve böyle bir sakıncası bulunmuyor. Leonardit ile ilgli herhangi bahsettiğiniz gibi herhangi bir şeye rastlamadım. Bildiğim kadarı ile, TARIMDA KULLANILAN ORGANİK, ORGANOMİNERAL GÜBRELER VE TOPRAK DÜZENLEYİCİLER İLE MİKROBİYAL, ENZİM İÇERİKLİ VE DİĞER ÜRÜNLERİN ÜRETİMİ, İTHALATI VE PİYASAYA ARZINA DAİR YÖNETMELİK’in 4 nolu ekinde Toprak Düzenleyiciler bölümünde yer alıyor. Bu konuda bildiğiniz bir kaynak varsa ve belirtirseniz seviniriz.

  9. Merhaba,
    Sitenizi ve doyurucu bilgilerinizi maalesef geç buldum. Belkide tam zamanında karşılaşmışızdır -kim bilir. Manisa Köprübaşı tarafında 22 dönüm tarlama epey uğraştıktan sonra 5×3 aralıkla 1212 adet Gemlik türü , 10 adet Edermit, 3 adet domat türü zeytin fidanı ve 20 adet meyve fidanı diktim. Toprak analizi yaptırmadığım için neye ihtiyacı var bilmiyorum ancak; can suyuyla sıvı Fumik asit uygulaması yaptım. 24 Kasım Öğretmenler gününde dikim işine başladım ve 1 haftada sulama dahil tamamı bitti. Zemin kayalık olduğundan çaresiz kepçe ile çukurları açtırdım, oldukça derin oldu bazı yerlerde. Aradan geçen bu 10-15 günde gümreleme, toprak ıslahı ve mümkün olduğunca kimyasal kullanmadan yetiştiricilik yapma tekniklerini araştırmaya başladım. Sitenizde oldukça faydalı bilgiler bulunduğunu gördüm ve teşekkür etmek maksadıyla mesaj yazıyorum. Permakültür ve hatta mümkün olursa vedik tarım uygulamalarıyla hem işletme maliyetlerimi düşürmek hemde iyi tarım uygulamalarıyla sağlıklı ürünler elde etmeye niyetliyim. Tarlamı sürdürmek için her seferinde 600 tl traktör ücreti ödemek ve bunu senede 2-3 defa tekrarlamak yerine tarlama Fiğ ve Çavdar ekmeyi düşünüyorum, olgunlaşan başakları yatırma konusuna çare bulursam bunu yapacağım. Siz bu vedik tarım konusunda ne düşünüyorsunuz?Masanobu Fukuoka’nın adının geçtiği bir mesaja verdiğiniz cevabı beğendim, sizce Fiğ ve Çavdar ekimi fayda getirirmi? Tarlamda Su yok! sulama için traktör ve 3 tonluk tank kullanılıyor, can suyu için 11 sefer yapıldı maliyet oldukça yüksek oldu, Temmuz-Ağustos’ta yine sulamak gerekecek. Sudan ve Gübreden tasarruf etmemi sağlayacak yöntem hakkında ip ucu verirseniz sevinirim.
    Saygılarımla

    • Taşkın bey, mesajınız için teşekkür ederiz.

      Bahçeniz hayırlı, uğurlu olsun. Fidanları 5×3 aralıkla dikmeniz biraz sık olmuş. Sanırım şekil budamasıyla sıraları kontrol altında tutmayı düşünüyorsunuz.

      Fidanlarınızı kimyasal ve zehirli pestisitlerden uzak durarak yetiştirme düşünceniz çok güzel. 22 dönüm az değil. Suya zor ulaşmanız sizi biraz zorlayabilir. Öte yandan, suyu verimli kullanmak, gübreden tasarruf, erezyonu önlemek vb. şeyler için bir çok teknik de var tabii. Permakültür’ün nasıl bir hap gibi yutulan bir şey olmadığını söylüyorsak, pek çok permakültür tekniğinin de çok yararlı olduğunu da söyleyebiliriz. Arazinizin durumuna göre eş yükselti hendekleri açtırmanız, bahar sonu bahçenizin nemini daha uzun bir süre muhafaza etmek, yazın yağacak yağmurları yine bahçenizde tutmak için çok faydalı. Kışlık ve yazlık örtü bitkileri hem toprağınızı canlandırır, organik maddesini arttırır, hem de su kullanımını düzenler, malç görevi görür.

      Kışın çavdar + fiğ (veya yulaf+fiğ) çok iyi iş görür. Baharda bu örtüyü yatırıp karabuğday veya korunga gibi bir yaz örtüsüne geçebilirsiniz. Bunu her sene tekrarladığınızda toprağınızın yapısı da tümden olumlu yönde değişir. Gübre masrafınız, toprak işleme masrafınız azalır.

      Fidanlarınız verime geçtiğinde ise kışın belki bir-iki kez (duruma göre) bakırlı preperat, yazın sadece kaolin kiliyle pestisit kullanmadan ürün alabilirsiniz.

      Su için naçizane bir öneri. Bahçenizin en yüksek noktasına olabildiğince büyük bir su deposu yaptırabilirsiniz. Bu depoya, uygun olursa yağmur suyu, olmadı taşıma suyla doldurun. Belki büyük tonajlı bir tanker ile daha ucuza getirebilirsiniz. Bahçeye, gerektiğinde makine girişine engel olmayacak (ya da kolaylıkla toplanıp yerleşecek şekilde) damlama sistemi kurun. Damlama sisteminde esas maliyet malzeme değil, işçiliktir. Siz ve yakınlarınızla birlikte bile yapabilirsiniz. Böylece nisbeten çok az suyu çok verimli kullanmanız da mümkün olabilir.

  10. tşk.meyvelitepe.hakikaten yaptıklarınız,yapacaklarınızın
    teminatı.insanlara feyz ve yön veriyorsunuz.(doğru yönde)
    insanlara bir köy gerçeği olduğunu hatırlattınız.bu köy hayatını nasıl doğru ,verimli ,organik,kimyasal ve zehirden
    uzak yaşayabilceğimizi gösterdiniz.bilgi dağarcığımızı
    genişlettiniz.uygulanabilir,basit,anlaşılır uygulamalarınızı merakla,ilgiyle takibe devam edeceğim.her şey gönlünüze
    göre olsun.(ben yinede sizden uygulamada kullandığınız
    ürünlerin isim ve firma adlarını net olarak blog yazmanızı
    rica ediyorum.internette çok bilgi kirliliği ve süistimal var ,para kazanma hırsı,herşeyin önünde malesef.)

  11. rakım 1700m,killi bi toprak,taban suyu baharlarda yüzeye 30-40 cm e kadar yaklaşıyor.1 da alanda sorgum sudan otu melezi ekimi yaptım.alanın yarısına 175 kg klino uyguladım.diğer besleme için ekimle birlikte 20-20-0 kullandım.Klino kullanılan ve kullanılmayan alanın bütün özellikleri aynı.Maksadım klinonun ne kadar iş yapıp yapamıyacağına bakmak.sonuç hakkında düşüncelerinizi iletirseniz sevinirim

  12. Merhabalar
    bizim de 4 dekar agır kıllı bahcemız var. henuz yenı edındık ve uzerındekı meyve agaclarını topyekun kokleyerek yenıden kıraz fıdanı ekme dusuncesındeyız. topragı ıslah etmek ıcın bız de cıftlık gubresı, klino, leonardıt ve pomza kullanmayı dusunuyoruz. ancak toprak yapısında koklu ve kalıcı degısıklık yapabılmek ıcın dekar basına leonardıt mıktarına emın olamadık. fazla atılmasının toprak ve bıtkı ıcın ne tur zararları olabılır? ayrıca bu dedıgım maddelerı topraga nasıl uygulamamız gerekıyor? toprakta derın surum hatta patlatma uygulamayı dusunuyoruz. bu sırada topragın tabanına bu maddelerı ulastırabılmemızın onerecegınız bır metodu var mıdır? sımdıden tesekkrler.

  13. İyi günler. Acemi ve işin çok çok başında biri olarak sizden bilgi almak istiyorum.
    Yıllardır sadece mısır ekimi yaptığımız 25 dönümlük arazimizde tarım üretimi yapmak istiyoruz ve Leonardit , zeolit ile ilgili birçok bilgi okudum ama emin olamadım. ne kadar kullanmalıyız , önümüzde ki bahar dikim yapmayı planlıyoruz , öncesinde nasıl bir hazırlık yapmamız gerekir. 2 yıldır hiçbir ekim yapılmadı .

    sizce ne miktarda zeolit yada leonardit uygulanmalı nerden temin edilir gibi birçok sorum var.
    iletişim bilgilerinizi verirseniz aramak ve danışmak isterim.

  14. Yazınız çok faydalı oldu ama biraz daha yardıma ihtiyacım var tecrübeli biri olarak marka konusunda yada alabileceğimiz yer konusunda bilgi verseniz lütfen

  15. Meyvelitepe merhaba,
    Acaba toprağınızda nasıl bir gelişme gördünüz? 2011den bu yana uzun zaman geçti

    Sevgiler,
    Ayşe

    • Toprağın beton gibi olmasının önüne kısmen geçmiş olduk. Seneden seneye organik madde miktarını arttırmaya çalışıyoruz.

  16. merhaba biz İZMİR de bir tarla aldık 5 dekar civarında fakat toprak yağmuru yediğinde bataklık gibi, kuruduğunda ise beton gibi oluyor, sanırım killi bir yapıya sahip, benim size sorum bu toprağı ıslah etmem için kullanmam gerekenler, yardımcı olursanız sevinirim,yukarıdaki yazılarınızı okudum fakat emin olmak ve kullanacağım miktarları tam olarak öğrenebilmek amacıyla sormak istedim,çünkü bu sene bu toprağa ceviz diktim hayatımın hatasını yaptım tüm ağaçlarım çamur içinde çürüdüler,şimdiden teşekkürler,KENAN DEMİR.

    • Ceviz için yanlış bir seçim yapmışsınız. Arazinin taban suyu da yüksek midir? Öyle ise toprak ıslahının yanı sıra ayrıca drenaj da gerekebilir. Toprağınız çok killi ise bol miktarda klinoptilolit (bulamazsanız dere kumu), organik madde (yanmış hayvan gübresi veya tercihan hayvan gübresinden imal edilmiş kompost), leonardit ilavesi kısmen toprağınızı düzeltir. Miktar konusunda ise, şayet ben sizin yerinize olsaydım, dekar başına 5-6 ton kum, 4-5 ton kompost ve en az 1 ton leonardit kullanırdım. Bu malzemeyi toprağın 40-50 santimlik üst tabakasına iyice karıştırmak gerekir.

  17. merhaba MeyveliTepe,
    Baska bir sitede forumdakı yazımı gorurmusun diye bir yazı yamıstım sonra bu blogunu farkettım ve buraya da yazmak ıstedım..yazım foruma yazılmıs oldugundan tekrar duzeltme yapmadım..asagıdakı yazım hakkında yardımcı olursan cok sevınırım..şimdiden teşekkürler..

    merhaba arkadaslar,
    forumu bastan aşağı okudum ancak sizlere kafamın hala basmadıgı yerlerden bır kac sorum olacaktı..oncelıkle sunu kısaca belırteyım..mustakıl evımın 300 m2 lık bahcesı var..6 tane 2-3 yıllık meyve agacı, 4 tane cam agacı, 10 tane gül ve bahce duvarı kenarlarında kırac üzümlerımden var…evımız iç anadolu bolgesınde oldugundan dolayı killi topraga sahip..ama ph tuz oranı vs bılmıyorum..bu ön bılgıden sonra sorularım şöyle:

    1-şimdi bahceme yuksek kalıtede leonardit toz halde almayı düşünüyorum..bu leonarditi 300 m2 alanın hepsine dökücem, sadece agaclara gullere degıl.cunku ılerde gul ,cıcek ,çim vs dikicem. şimdiden topragım guzel olsun istiyorum..ancak 300 m2 ıcın kac kılo leonardit almam gerekır bilemiyorum..satıcıda benı kandırsın istemıyorum cunku pahalı bir ürün gibi..

    2-leonarditimizi aldık direk topragın üstüne serpip harmanlayacakmıyız yoksa topragı 10 – 40 cm (neyse usulü) kazıp üstünü toprakla tekrar örtecekmıyız..bu kısmı çözemedim..ha bu arada bahcemde makına felan kullanmıcam direk el emeği ve kürek yardımcı olacak 🙂

    3-meyve agacları çam guller ıcın ek olarak daha fazla mı leonardit kullanmam gerekır,yanı yaprak izdüşümüne daha fazla mı dökmem lazım?

    4-bu leonarditi her yıl yenılememız mı gerekıyor yoksa atıyorum 4-5 yıl idare ediyor mu?

    5-leonarditle beraber yanmış hayvan gubresıde karıstırsam bir sorun olur mu yoksa pek mi iyi olur 🙂

    şimdiden herkese cok teşekkurler..bahcenızin bol kokulu verimli neşeli geçmesi dileğiyle..

    • Ben olsam ne yapardım diye yanıtlayayım sorularınızı.

      1. 300m2 yer için 300 kg leonardit yeterli olur.
      2. Leonarditi üst 30 cm toprak tabakasına olabildiğince homojen karıştırmanız gerekir.
      3. Yukarıda bahsettiğim miktarı kullanırsanız ağaçlara ayrıca fazla miktar kullanmanız gerekmez.
      4. Her yıl yenilemeniz gerekmiyor. Toprakta uzun yıllar iş görecektir.
      5. Yanmış hayvan gübresiyle beraber kullanmanız çok daha iyi olur. Toprağın durumuna göre kum veya klinoptilolit kullanmanız da iyi olabilir.

      • Meyvelitepe çok teşekkürler yardımların için…şimdi daha net herşey…sizin ve bahcenizin mutlu olması dileğiyle 🙂

  18. sayın meyvelitepe;
    belliki bu işin bilenisiniz. Ben ucuza bir tarla aldım. yeri güzel ancak tarla bayır ve zayıf. dokuz dönüm. rakım 250. erbaa ovasında. zeytin dahil yetişir erbaa ovasında. dokuz dönümün ıslahı için ne tavsiye edersiniz. niyetim ceviz tarımı. cevizler doldurana kadar ara tarımla ıslah edeyim istiyorum. Tarla şimdiye kadar susuzdu ben havuz yapıp suluya döndüreceğim. şimdiden teşekkürler. mail gönderirseniz sevinirm.

    • Merhaba, size herhangi bir tavsiyede bulunabilmek için tarlanız, konumu, güneş rüzgar toprak derinliği durumu, toprağınızın 0-30, 30-60, 60-90 derinliklerdeki tahlil sonucu gibi asgari bilgilere ihtiyaç var.

      • merhaba meyvelitepe yazınızı okudum bizim gibi genç tarımla ugraşan kişilere çok faydalı bilgiler aktardınız benimde 50 dekar ceviz bahçem var 500 tanesi 3 yaşında 500 tanesi 6 yasında sondaj damlama sulama yapılıyor toprak analiz sonuçları 0-30 cm killi tın ,ph : 7,4 , orta kireçli , tuzsuz ,organık madde az— 30 -60 cm sonuçarı tınlı ,ph:7,5, fazla kireçli, tuzsuz..organık madde az ,,sonuçlar boyle cıktı agaç başına 10 kg çıftlık gübresi ve diğer elementlerin azlığına çokluguna göre gübreleme programı verdiler ..sizce bu toprak yapısına göre çıftlık gübresi yeterlimi yoksa leonardit Klinoptilolit bunlardan kullanmalımıyım ne kadar kullanmalıyım siizin öneriniz nedir teşekürler

        • Bin ağaçlık ceviz bahçesi! kolay gelsin 🙂

          Ceviz söz konusu olduğunda parametre sayısı fazlalaşıyor. 3 ve 6 yaşlı ağaçlar mevcut olduğuna göre temel bir hata yapılmamış sanırım, yoksa ağaçlar yaşamazdı. Temel hata derken, toprak derinliği, toprağın geçirgenlik durumu, alttaki tabakaların durumu vs.

          Bence ağaç başına 10 kg çiftlik gübresi az. Ağaç başına 25 kg’ın üzerine çıksanız çok daha iyi olur. Leonardit şart değil ama verirseniz iyi olur elbette. Klinoptilolit katyon değiştirme kapasitesi yüksek, aynı zamanda nem tutucu bir malzeme ama şimdiden sonra vereceğiniz malzeme üst tabakaya yarar. Cevizin kök yapısı daha aşağıda olduğundan etkisi kısıtlı olabilir.

          • Tsk. Ederim meyvelitepe yorumun icin,, ozaman ciftlik gubresi ve damla sulama tankindan sivi leonardit humik asit takviyesine nedersin? Sonucta sivi oldugu icin koklere direk ulasacagi icin killi topragin parcalamasina yardimci olacagini dusunuyorum yada yanlis mi dusunuyorum ? Urun saticilar ne dersem dogru diyorsun deyip urunu satmak istiyorlar

          • Damlamadan toprak için vermek istiyorsanız evet, sıvı hümik asit verebilirsiniz. Kökler için vereyim, fidanların beslenmelerinde yardımcı olsun derseniz fulvik asit tavsiye ederim.

  19. Sayın hocam degerli bilgileriniz için çok teşekkür ederiz.
    Benim bir ceviz bahçem var cok taşlı çakıl taşı var.ph yüksek 7.80 oranında vecok kireçli ve su tutma kapasitesi cok düşük bu topragı ıslah etmek için kireçi düşürmek için ve organik madde seviyesini en iyi nasıl yükseltebilirim acaba hocam

  20. Serada kullanmak istiyorum leonardit ve klinoptiliti ne kadar kullanmalıyım domates yetiştiriyoruz kumlu bir toprak özelliğimiz var

    • Dekara birer ton hesabıyla kullanıp üst 30 santime iyice karıştırırsanız faydasını görürsünüz.

      • klinoptilitin fazlası zarar etmez mi yani toprakta sonradan taşlaşmalara neden olmaz mı ve kaliteli leonardit hangi marka ürünü tercih edelim teşekkür ederim 🙂

  21. İyi ve bol hasatlı günler hocam ben tecrübesiz bir ziraat müh olarak size bir kaç şey danışmak istiyorum affınıza sığınarak…
    Şimdi 200 da üzüm bağlarımız var bir kaç çeşit red globe, boğaz kere vs. Arazilerimiz parçalı fakat su sıkıntımız yok fakat çok kireçli topraklar ve organik madde ce çok fakir makro ve mikro elementler genel olarak çok fazla olmamak şartıyla orta derecede, tuzluluk sorunuda yok biz bu araziler için en uygun neler uygulayabiliriz ne zaman uygulayabiliriz sonucunu ne zaman almaya başlarız meyveler 5_6 yaş bu arada killi tın ve tınlı topraklar cevabınızı bekliyorum şimdiden çok teşekkürler…

    • Toprağınızda organik madde eksik ise doğal olarak organik maddeyi yükseltmeye çalışacaksınız. Bu yıllar süren bir program olacaktır, kısa sürede büyük aşama kaydetmek ne yazık ki zor. Araziniz hayli büyük, imkanlarınızı bilmiyorum. Ahır gübresini olabildiğince çok vermek elbette bir çok bakımdan faydalı. Bunun dışında, kışlık yazlık örtü bitkisi ekip uygun zamanda toprağa karıştırmanız ve bunu sürekli yapmanız zaman içinde organik maddeyi yükseltir. Bunun dışında bu kadar büyük bir bağda çok büyük miktarda budama artığı çıkıyordur. Bunları ziyan etmeyip organik maddeye dönüştürmeniz çok önemli. Budama artıklarını daha tazeyken öğütüp kompostlaştırırsanız size %80 organik maddeye sahip kompost kazandırır. Bu yazımız size fikir verir.

      • Teşekkür ederim… Peki kireç sorunu için bu bahsettiğiniz klino işe yararmı

        • Klino’nun kirece bir etkisi olmaz. Toprağınızda kireç yüksek ise büyük ihtimal PH da yüksektir. Şayet öyle ise bir kaç defa kükürt uygulaması gerekir. Analizinizde kalsiyum magnezyum dengesi 7:1’den fazla ise epsom tuzu vermeniz faydalı olur. Oragik maddenin artması topraktaki mikroorganizma faaliyetini de arttıracağından bir çok şeyi sizin için mikroorganizmalar yapmaya başlar.

      • Hocam merhaba.. Bloğunuz gerçekten takdire şayan.. Üşenmeyip tecrübelerinizi ayrıntısı ile aktarmışsınız.. Keyifle okuyorum. Teşekkür ederim.. Leonardit kullanımı ile ilgili bir sorum olacak.. Susuz bir tarlam var bugüne kadar icarda kaldı buğday arpa ekildi şimdi ben meyve bahçesi kurmak istiyorum.. Toprak analizi ve ne ekeceğime karar vermek için bir ziraat mühendisine danıştım.. Toprak düzenleyici için leonardit önerdi fakat dönüme 350 kg gibi bir hesap yaptı.. Ziraat mühendisine az gelmez mi dönüme 1 ton civarı kullananlar var diye sorduğumda çamurlaşma yapar toprağı işlemek zorlaşır dedi.. Sizin arazide çamurlaşma yaşandı mı? 350 kg dönüm başına az mı olur?

        • Çamurlaşma vb. hiç bir ilgisi yok, öyle bir şey olmaz. Leonardit kil değil ki çamurlaşma olsun. Yetip yetmemesi biraz da toprak analizine bağlı. 350 kg/da oranında metrekareye 350 gr düşer. Bir metrekaredeki ilk 20 santim toprağın yaklaşık 300 kg geldiği düşünülürse devede kulak. Sadece fidan çukurlarına dağıtacak şekilde kullanırsanız daha anlamlı olur.

          • İlgilenip cevap yazdığınız için teşekkür ederim.. Balıkesir de ikamet ediyorum.. Bandırma tarafında bir firmadan geliyor.. Normalde dökme satıyor firma fakat bizim isteğimiz üzerine işci tutup çuvallatıyor.. O haliyle bile nakliye dahil tonu 500 lira civarına geliyor.. Gerektiği taktirde 1 kamyon sipariş geçsem nakliye ücreti çok üzmez.. Toprak analizi çıktıktan sonra sizi yine rahatsız etsem kızmazsınız umarım.. Bloğunuz ve çalışmalarınız için tekrar teşekkür eder esenlikler dilerim.

  22. Merhaba İsmail Bey, sizinle Karamürsel’de tanışma şansına sahip olmuştum. Hatırlarsanız oldukça eğimli bir araziye bakmıştık. Oradan vazgeçtik. Yalova Kaytazdere’den içimize sinen bir arsa (imarlı) aldık. İmarlı olduğu için bize biraz pahalıya patladı ama yer güzel ve içimize sinen bir yer olduğundan buna katlandık. Arsa 540 m2. Arazi çok dikenli ve uzun süredir bakımsız olduğu için mecburen kepçe ile temizletmek gerekti. Şimdi kafama takılan toprağın üst verimli tabakası da bitki örtüsü ile birlikte atılmış oldu zannediyorum. Kötü mü yaptık. Arazi derin sürüldü sonra da ince sürüldü hala temizlenmesi gereken çok miktarda diken böğürtlen ağaççık kökleri var. Arazi %15-18 eğimli. Alt tabaka killi ve kireçli (ben öyle zannediyorum çünkü alttan bayağı beyaz kireç gibi biraz da kumlu gibi toprak çıktı). Torak analizi yaptırmayı düşünüyorum. Şu anda yukarı köşeye 12 m2 koneyner yerleştirdim. İlerde çok geniş olmayan bir ev yaptırmak istiyorum. Şu anda bahçe kenarlarına meyve ağaçları dikmek istiyorum. Arazinin geneli toprağın ıslahı ve dikilebilecek ağaçlar konusunda değerli tavsiyelerinizi almak isterim. Sağlıcakla kalın. Metin Baykara

  23. Sayın Meyvelitepe, calışmalarınızı ve yorumlarınızı farklı internet mecralarından ilgiyle takip ediyorum. Tarım ile ilgili çok bilgili ve donanımlı olduğunuzu düşünüyorum. Daha önceden tarımla ilgili hiç çalışmamız olmamıştı. Taaki bu seneye kadar. Bu yıl Manisa köprübaşı na yaklaşık 2000 adet zeytin dikimi yaptık. Zeolit, Leonardit ve Humik asit in ne derece önemli olduğunu gösteren çalışmalara rast geldim. Konumum itibariyle Zeolite çok kolay ulaşma imkanım var. Ayrıca Humik asit yapımıyla da ilgileniyorum. Sormak istediğim, evde yaptıgım Humik asit üretim calışmalarımda PH 9-11 araliginda çıkıyor. Dün akşam yapmış olduğum humik asite çok az miktar elma sirkesi ilave ettim ve pH nin 4,5 Lara kadar düştüğünü gözlemledim. Sizce sirke kullanımının bir zararı veya dezavantajı olurmu? Şimdiden yardımınız icin teşekkür ederim.

    • Yaptığınız humik asitin PH seviyesinin 9-11 mertebesinde olması normaldir. Asit ilave ettiğinizde PH düşer ancak çözeltideki humik asit de çöker. Çözünmüş durumda kalması için asit ilave etmemeniz daha doğru olur. Kullanırken sulandırarak kullanacağınız için bitki köklerine verdiğiniz sulu çözeltinin PH seviyesi kullandığınız suyun PH seviyesine zaten çok yaklaşmış olacaktır.

      • Son olarak humik asiti zenginleştirmek adına içerisine Deniz yosunu, enzim veya amino asit koymanin bir artısı olabilir mi?

        • Diğer malzemeleri humik asiti kullanmak üzere sulandırdığınızda sulu çözeltiye koyup hemen kullanın. Önceden humik asitin içine koymayın.

  24. Sayın Meyvelitepe iyi günler, iyi çalışmalar dilerim. Daha önceleri size bir kaç mail göndermiş bahçemde yükseltilmiş yastıklar tekniği ile sebze yetiştireceğimi belirtmiştim. Bahçe hazırlıklarım maalesef biraz parayla alakalı olarak zaman aldı dört tarafı bahçe olan evimin 3 tarafına çim ekmek durumunda kaldım. Bir kenarını da sebze parkı yapacağım son aşamaya geldim. Kendi kompostumu da hazırlıyorum. bayağı bir miktar hazırladım. Ben size çimlerle ilgili birşeyler sormak istiyorum izin verirseniz. Bu senenin Mart ayında çim ektim ve bugün itibariyle her hafta biçmeye ve güçlendirmeye çalışıyorum. Çimlerimin bir kısmı kalın yapraklı koyu yeşil tonda ama bir kısmı da maalesefe açık yeşil renkte ve saç teli gibi olmasa da ince yapraklı ve biçildiğinde pamuk yumağı gibi oluyor yani sağlıksız. Sorup danıştıklarım fungal hastalık olduğunu söyledi ve fungusit ilaç kullanmamı istedi ben de çimleri kaybetme korkusuyla danışarak aldığım ilaçları uyguladım. Bunlar dışında zaıf çimlerin üzerine İngiliz Tuzu (Epsom Salt) denilen kimyasaldan sekerle karıştırarak uyguladım, biraz toparlar gibi oldu ama sanırım hastalık devam ediyor, bir süre sonra da TKİ’nin humik asidinden almıştım, suyla karıştırıp bolca bundan da uyguladım (toprak aşırı killi) ama maalesef çimlerde durum aynı.. kimyasalı da çok kullanmak istemiyorum ..çaresizim buna ilişkin bir öneriniz olabilir mi acaba? Yazı biraz uzun oldu kusura bakmayın lütfen. Saygılarımla,

    Zeki Türkmen

  25. merhaba. aslında ağaçlar foruma üyeyim oradan yazacaktım ama buradan sorayım dedim. 400 metrekare yer hazırladım. fakat toprak ıslanınca kötü şekilde birbirini tutuyor. yabancı sitelerde ve youtube üzerinde toprağı şişeye doldurup suyla çalkalayın 1 gün sonra dıştan bakınca alttan üste kum mil kil olarak 3 bölüm olur bunların oranı toprağınızın bünyesini verir gibi genel bir bilgi var. denedim 1 gün sonra şişedeki bütün kısım kil oldu, bir milim bile kum veya mil çıkmadı. 25 cm kil oldu. şimdi bu toprağa kum karıştırmak istiyorum fakat siz forumda ince kum demişsiniz. kimilerinden dişli dere kumu duyuyorum. bence de en ince kum olmalı çünkü kum inceldikçe tane sayısı artacak ve toprağın arasına girip sıkışmasını önleme imkanı da artacak ama bu sadece benim mantığımla çıkardığım sonuç. sizin fikrinizi de almak istedim. bilgilendirirseniz sevinirim. teşekkür ederim.

      • peki kum hiç koymayıp 300kg leonardit yayıp çapalasam geçirgenlik, su içeri işleme kabiliyetini düzeltir mi tamamen. özellikle yabancı forumlarda kum kullanılmaması önerisini okuyorum deminden beri. teşekkür ederim.

  26. Merhabalar hocam.
    Degerli paylasiminizdan oturu sizi tesekkur ediyorum. Aradan uzunca bir zaman gecmesine ragmen merak ettim. Sonuç nasil oldu ? Basarili oldunuz mu? Umarim basarili olmussunuzdur. Benimde ufak bir arazim var ve yaklasik 40 yildir surulmemis. Cok killi toprak. Yasayan hicbir organizma yok maalesef. kazdikca biraz hasere ve kör yılan çikiyor. birtane solucana bile rastlamadım.
    Eger sizin yonteminiz dogru yontemsr (ki mantiken de oyle gozukuyor) ben de bu yontemi topraga uygulayacagim. Ayrica toprakta da kazdikca irili ufakli tas kaya cikiyor ve kili oldugu icin cikarmak da cok zor. fidan cukurlari icin kepce cagirmiatim. ne yapacagim bilemiyorum.
    Cevabinizi merakla bekliyorum tesekkurler

    • Toprak o kadar sıkışık ise ve fidan dikecekseniz önce riper ile patlatma yapmanız ilerisi için iyi olur. Anlatımınıza göre toprakta organik madde de yok galiba. Yakın zamanda yapılmış bir analiz var mı?

      Bizim uygulamamız bizim arazimizin durmuna göreydi. Elbette çok faydası oldu ama yıllar içinde organik maddeyi yükseltmek için ısrarlı bir program uyguladık.

      • Oncelikle verdiginiz cevabınız için tesekkurler,
        Hiç analizimiz yok ancak, kahve kırmızı renk arası ve killi toprak. yazın sıcaktan çatlamış. kışın yapışkan çamur oluyor. suyu nemi tutuyor.
        riper demeniz aslında iyi oldu internette gördüm paletli dozerin arkasına iki tırnak kalın riper koymuşlar iyi bir patlatma yapıyor. ancak irili ufakli taş ve kayalar riperi kırarmı ondan korkuyorum. tam kayalik degil ama kazdikça çikiyor maalesef. Onceden akrabam okuzlerle surerlermis, okuz taşa gelince dururlarmiş ancak traktor cikip ta pulluga tehlikeli olunca başka boş araziye yonelmisler orayi birakmislar maalesef.
        Bu toprak duzenleme isini sordum bir baska ziraatci arkadasa, sıvı humik asit satılıyor dönüme beş litre uygula diyen olmuştu ancak sizin yöntem ( leonardit ve klinoptilolit) i uygulayacağım. internetten araştırdığımda yabancı biri humik asit + şeker kamışı yaprakları + aloa vera yaprakları nın yapıldığı karışımı bir sekilde toprağa spreyleyin diyor iyice sıcak hava gören toprak üç dort hafta sobra kendiliğinden genişlemeye başlayacak ve kilin birbirini sıkma durumu ortadan kalkacak diyor ancak o malzemeleri bulmak biraz zor galiba.

        Ulkemizde sanayilesen insanin tarimdan da uzak kalmamasi dilegiyle

  27. Merhaba. Topraktaki yuksek bor seviyesini (bor toksisitesi) nasil dusurebilirim? Jeotermal santrallerin bozdugu sulama suyu baglarimiza buyuk zarar verdi. Yardimci olabilirseniz sevinirim.

    • Toprağınızdaki ve suyunuzdaki bor seviyelerini (ayrı ayrı) ppm cinsinden bildirebilir misiniz? Ona göre araştıralım.

      • Sevgili Meyvelitepe,
        Ankaradan yazıyorum size.Araştırma yaparken sitenize rastladım.Uzunca süre hayalini kurdugumuz 1 dönüm bahcemizi aldık.Küçük bir de ev yaptırıyoruz.Ne yazıkki toprak analizini bahceyi aldiktan sonra yaptırdım.toprak hiç ekilmemis sadece 2 adet murdum erigi ve can erigi vardı bahcede.O da yıllar once ekilmiş.Analiz Degerleri pek hosuma gitmedi.Kil orani cok yuksek çıktı.Sizin yazılarınızı leonardit ve klinoptilotit cok ilgimi çekti.Bahcem küçük 1 dönüm ama onu yaşatmak canlandırmak istiyorum.Size Analiz degerleriyle ilgili sayısal degerleri yazıyorum,lütfen değerli bilginizi bizimle paylaşın.Meyve Agacı dikmek istiyorum.
        0-30 cm için ;
        a)Azot…0,06…Az
        b)fosfor..2,18 ..Az
        c)potasyum..77.49 ..yeterli
        d)organik madde..1,20 ..çok Az
        e)Bunye…78,10..KİL
        f)ph…7,65…Hafif Alkali
        e)Tuz…tuzsuz
        h)KİREÇ…23,15..FAZLA KİREÇLİ
        g)demir…3,11…yeterli
        gg)Bakır…0,85…Fazla
        ggg)Çinko…0,16…Çok Az
        ğ)Mangan…1.11 Az
        …………………..

        30-60cm
        a)Azot…0,04…Az
        b)fosfor..1,45 ..Az
        c)potasyum..46,55. ..yeterli
        d)organik madde..0,83 ..Az
        e)Bunye…77..KİL
        f)ph…7,80…Hafif Alkali
        e)Tuz…tuzsuz
        h)KİREÇ…33,28..FAZLA KİREÇLİ
        g)demir…3,66…yeterli
        gg)Bakır…0,97…Fazla
        ggg)Çinko…0,20…Çok Az
        ğ)Mangan…1.42 yeterli

        • Forumda da sormuşsunuz sanırım. Aynı yanıtı vereyim.

          Bol yanmış hayvan gübresi hem kısa vadeli organik madde için hem de mineral eksiklikleri için tamamlayıcı olur. Uzun vadede bahçedeki organik atıkların tümünü yine bahçede toprağa kazandırmanız, olabildiğince kompost yapıp bahçede kullanmanız, biyokütle bırakan tahıl kışlık örtü bitkisi ekip yaza doğru biçip bırakmanız ve bunu bir kaç sene tekrarlamanız organik maddeyi yükseltecektir.

          Bunun yanısıra, fidan dikecekseniz fidan çukurlarını büyükçe açıp organik maddesi yüksek bir karışımla doldurmanız, sebze ve çiçek alanlarına da benzer bir şekilde organik maddesi yüksek karışımlar hazırlamanız iyi olur.

          • merhaba,
            çok killi oldugu için leonardit veya klinoptilotit onermezmisiniz?

          • Sayin Meyvebahcesi,leonardit ve klinoptilatit kullanmama gerek var mı,killi toprak için?

          • Bu malzemelerin nakliyesi kendinden daha pahalı olduğu için şart değil diyeceğim ama kullanırsanız iyi olur. Organik maddeyi hızla yükseltirseniz bu malzemelerin yapacağı işi yapar toprakta.

  28. Başlığı görünce ben de sandım ki killi toprağa hemen çozüm getirecek pratik bir şeyler yazacaksinız. Sevinerek okuyordumki bilgi kirliliği gibi algılayıp bahçeme yine kendim çozüm buldum. Toprak kadar gübreyle karıştırmak.

    • Algınız muhteşem, “bilgi kirliliği”, ne denebilir? Toprağın geçirgenliği, su tutma kapasitesi, kalıcı organik madde, katyon değiştirme kapasitesi, vs.vs. gibi şeylerden hiç bahsetmemek lazım herhalde ki, bilginin dumura uğraması gibi algı olmasın 🙂

      Toprak kadar gübreyle karıştırmak, iyi bir uygulama (bir süre için), tebrik etmek lazım. Saksı toprağından bahsetmiyor da geniş araziden söz ediyorsak, 30 santim kalınlığındaki toprağın yarı yarıya gübre olması için dekar başına 300 metreküp gübre lazım. Hayvancılık yapıyorsanız, o kadar gübreyi kompostlaştıracak bir düzeneğiniz de varsa ne güzel. Hayvan gübresinin dekompoze olması oldukça hızlıdır, ama ne gam bir kaç sene sonra yine yaparsınız.

  29. Merhaba, öncelikle blogunuzdaki faydalı bilgiler için teşekkür ediyorum. bu sene bir yer aldık. İlk defa toprakla haşır neşir olacağız. Ve toprağı hiç tanımıyoruz. bizim toğrağımızda ağır killi bir toprak. Yıllarca sürülmemiş bir topraktı. Biz bu sene sürdürdük, çapalattık. Bir kısmına meyve fidanı ektik. Bir kısmını bostan olarak ayırdık, ekeceğiz. Diğer kalan kısım ise çapalandıktan sonra taş gibi öylece duruyor. Biz en azından meyve ve bostan olacak kısım için toprağı yumuşatmak ve verimi çoğaltmak için neler yapabiliriz? Ve ekilmeyecek kısım için toprağı iyileştirmek ve yeşertmek için neler yapılabiliriz?

    • Sebzeleriniz için sebze adaları yapabilirsiniz. Ekilmeyecek kısımlarda ve ağaç aralarına belli bir plana göre yaz-kış örtü bitkileri ekilmesi zaman içinde toprağı yumuşatıp organik maddesini yükseltecektir.

      • Bilgiler için teşekkür ederim. Peki hangi bitki örtüsü ekmemiz gerekir? İstanbul Silivri deyiz? Ve bir de killi toprakta verimli büyüyebilmesi için meyve fidanlarına neler yapabiliriz? Sizin yaptığınız gibi leonardit atmalı mıyız?
        Teşekkür ediyorum…

  30. Sayın Meyvelitepe,
    Vermiş olduğunuz değerli bilgiler ve paylaştığınız tecrübeleriniz için teşekkür ederim.Radikal bir toprak ıslahı yapmıştınız.Sonuç olarak kullanmış olduğunuz leonardit-zeolit uygulamasından bu zamana kadar verim alabildiniz mi?

    • Evet. O uygulama uzun süreli bir programn ilk adımıydı. Devamında toprağı çıplak bırakmamak suretiyle, toprak önemli biyolojik çeşitliliğe sahip, canlı ve kendi kendine yeten bir duruma geldi. Artık yaz kış, kendince bir düzen halinde çeşitli yabani buğdaygil, 3-4 çeşit yonca, en az 3 çeşit yabani fiğ, 2 çeşit yabani bezelye, papatyalar, başka muhtelif otlar sıra ile toprakta büyüyorlar. Bu sayede toprağın organik maddesi süratle yükseliyor, artık hiç gübreye ihtiyaç duymadan ağaçlarımız meyve veriyorlar.

  31. Merhaba. Topragin su tutma kapasitesini artirmak icin curuf veya pomza kullanilabilir mi?

  32. Merhaba sevgili Meyvelitepe,
    Çok uzun zamandan beri sizi takip ediyor ve öğrenmeye çalışıyorum.
    Kastamonu Bozkurt’un bir köyünde 6 dönüm bir arazim var. Henüz yeni yeni işlemeye başlayacağız. Arazinin büyük bölümü çok taşlı, çok sert ve çok meyilli. Ne diye aldınız ki bu özellikte bir yeri? diye sorulabilir tabi ama manzarası ve konumu çok güzeldi. Zamanla sekileme yaptırmayı istiyorum ama ekonomik olarak şu an yaptırabilecek durumda değilim. Ayrıca sekilerin çökmesini engellemenin ekonomik bir yolunu henüz bulamadım. Toprağımı güçlendirmek çok istiyorum. Yulaf, bakla, hayvani gübre, fiğ gibi uygulamaları bütün alana ekme, yayma, karıştırma işini tarım makinalarıyla mı yapıyorsunuz? Bir de ‘hayvani gübreyi kompostlaştırmak’ hakkında içerikte paylaşımınızı ben mi bulamadım acaba?

    • Bu yazıda 2011 yılında toprağa bir defaya mahsus yaptığımız yapısal iyileştirme çabamızı yazmışız. Bizim arazimiz de bazı yerleri çok, bazı yerleri az eğimli. Bu yüzden mevcut ağaçları da gözeterek ilk yaptığımız iş, önemli teraslama işlemiydi. Toprağımız, geçirgen olmakla beraber kil oranı hayli yüksek. Bu yüzden leonardit ve klinoptilolit uygulaması yaptık. Bunun için yine ağaç köklerini gözeterek ilk 20-30 santime malzeme karıştırabilmek için makine kullandık. Bizim bir şansımız, arazideki toprak yeterince kalın ve taşlık değil. Hatta hemen hemen hiç taş yok. Arazide yapılan ısı pompası borularını döşemek maksatlı kazıda 4 metre kazıldığı halde kayalık veya başka bir sert zemin ile karşılaşılmamıştı. Sadece ev yaptığımız, arazinin en yüksek yerindeki küçük bir bölgede toprak kalınlığı daha az idi ve burada setleme maksatlı yapılan harfiyatta evin temelini kireç taşı kaya bloklarına oturtabilmiştik (ki tesadüfi değil, zemin etüdleriyle önceden belirlenmişti)

      Bu bakımdan sizin koşullarınızın ne olduğu çok önemli. Arazide çok büyük olmayan taş parçalarının bulunması çok önemli değil. Önemli olan toprak kalınlığının ne olduğu. Öncelikle bunu anlamanız lazım. Bazı arazilerde yıllar süren erozyon sebebiyle hiç toprak birikimi olmayabiliyor. En üstteki birkaç santim topraktan sonra hemen kayalık katmanlar başlayabiliyor. Böyle bir durumda iş epey zorlaşıyor ve yapabilecekleriniz de kısıtlanıyor haliyle. Yani toprak kalınlığı yetersiz ise, baklagil ekmenin de bir etkisi olmayabilir. Bu sebeblerle araziniz hakkında detayları bilmeden herhangi bir yorum yapmak maalesef zor.

      • Çok teşekkür ediyorum cevabınız için. Ben tarımla ilgili bir darlanma yaşadığımda sizin bloga daliyorum, mutlaka bir önerileri vardır diye. Bu yazınız arazime diktiğim sebzelerin gelişimlerindeki yavaş, verimlerindeki azlık nedeniyle bir çözüm ararken karşıma çıktı.
        Karma bir yapısı var maalesef toprağın. Zorlu bir arazi ve toprak derinliği önemli bir bölümünde yeterli değil. Bu zorlu yerlere ağaç diksem (ceviz, ıhlamur, kestane gibi) büyür mü? Çünkü ben satın aldığımda kendiliğinden büyümüş ağaçlar vardı. Derinliği yeterli olan yerlerde de sebze yetiştirmeye çalışsam ve toprak kalitesini artırmak için örtü bitkileri diksem ilerleme kaydedebilir miyim? Bir de hayvani gübre kompostunu nasıl yapabilirim? Bulunduğum bölgede sadece inek gübresi bulma şansım var ve oldukça pahalıya satıyor buradakiler. Bol bol edinme şansım pek yok.

3 Trackbacks / Pingbacks

  1. Anonim
  2. Nasıl istersen öyle dinle | Meyvelitepe - Çılgın Kalabalıktan Uzak
  3. Leonardit ve humik asit - Page 33 - agaclar.net

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*