Hurma kurutma vakti ve maş fasulyelerinin gizemi

Yağmur aman vermiyor bugünlerde, oysa bir kaç gün öncesine kadar yaz havasındaydık. Uzayan yaz mevsimi haliyle bahçeye de yansımıştı.

Bazı domatesler “bendime sığmam aşarım” dercesine bir sebze adasından diğerine uzanırken, biz de ilk defa domatesten yapılma bir tak altından azıcık eğilerek de olsa geçme şerefine nail olduk.

Pembe domatesler de bendini aşanlara nispet yapıyor.

“Oldu mu?” “Olacak mı?” “Güzel mi?” derken”Pachino”lar yine şaşırtıyor ve bu mevsimde hala meyve bağlayıp son hızla kızarıyorlar.

Yok, yok zeytinler kızarmış değil, bunlar kendini sarmaşık sanıp ağaca tırmanan “San marzano” cinsi domatesler. Biz istediğimiz kadar “bu mevsim sos defterini kapattık” diyelim, marzanolar ısrarcı. Nette bulup az miktarda domatesle denediğimiz, ancak enfes bir sonuç veren tarif  üzerine muhtemelen ketçap olacaklar.

Trabzon hurmalarını kurutmanın tam zamanı. Biz bu yılın altın toplarını toplayıp astık bile. İlk defa yapacak olanlar veya denemek isteyenler için hurmanın kurutulması ile ilgili ayrıntılı tarifi bir kez daha vermekte yarar var: İyice turunculaşmış, ancak henüz hiç yumuşamamış hurmaları (çikolatalı ya da diğeri farketmiyor) elma gibi soyduktan sonra sapından, sapı yoksa paket gibi, pamuk ip veya çok ince olmayan sağlam bir iplikle bağlayın. İpten tutarak kaynamakta olan suya daldırın ve içinizden 10′a kadar sayıp, hurmayı çekin.

Kaynar suya girip çıkmış hurmaları bir tepside biriktirdikten sonra veya derhal hazırladığınız bir çıtaya birbirlerine değmeyecek şekilde, yağmur almayacak, havadar bir yere asın. Güneş görmeleri şart değil, rüzgar alırlarsa daha çabuk kuruyorlar. Asılan hurmalar bir süre sonra suyunu kaybettiğinden biraz kararıp küçülecektir. Bir süre sonra hurmaların renkleri günkurusu kayısıdan daha koyu kahve olacaktır. Bu esnada üstlerinde beyaz, pudra şekerine benzer tozumsu bir madde oluşmaya başlayabilir, aslında böyleleri daha makbul, ama hepsinde olmayabiliyor. Kuruma süresi hava şartlarına bağlı olarak bir ila iki ay sürebiliyor. Lakin ikinci haftadan sonra tadına bakmaya başlayabilirsiniz. İyice kuruyan hurmalar kuru ve havadar bir ortamda, örneğin bir sepette muhafaza edilebiliyor. Yılbaşından sonra ise hediyelik poşetlere koyup sevdiklerinize götürebilir (tabii yeterince yapmışsanız), evde de jelatin poşetlerde saklayabilirsiniz. Yapacak olanlara şimdiden kolay gelsin ve afiyet olsun.

Gelelim yeni gözlemlere ve keşiflere:  

Bu yılın hasadı maş fasulyeleri (ing. mung beans; lat. Vigna radiata) hala ayıklanmayı bekliyor. Maş fasulyesi ve “ghee” ile hazırlanan çorbanın ayurvedik detokslarda özel bir yeri olduğu, eskiden yogilerin inziva öncesi aynı amaçla bu çorbadan içtiklerini duymuştuk. Bahçede yaptığımız bir gözlem bu fasulyenin göründüğünden çok daha ilginç özellikleri olabileceğine işaret ediyor. Aşağıdaki fotoğraf maş fasulyelerinin hasat edildiği sebze adasına ait.

Maş fasulyeleri aynı sebze adasını aduki cinsi bir başka fasulye ile paylaşıyordu. Şimdi yukarıdaki fotoğrafa bir kez daha dikkatle bakın, adanın sol tarafında yoğun bir kuş otu istilası olduğu görülüyor. Oysa yazın maş fasulyelerinin ekili olduğu bölümde kuş otları bıçak gibi kesiliyor. Hatta sağ köşede vaktiyle fideden ekilmiş altın çilek de olmasa, ot dahi olmadığı görülüyor. Maş fasulyesinin allelopatik özelliklerine işaret eden bu görüntü dikkatimizi çekince kısa bir araştırma yaptık. Gerçekten de bir önceki dönem maş fasulyesi ekilmiş bölümlerde bazı tohumların dahi çimlenemediğini öğrendik. Şimdi bu toprakta çimlenebilir tohumları keşfetmek için yine bir deney yapmaya hazırlanıyoruz. Amaç maş fasulyelerinin doğal herbisit gibi kullanılıp kullanılamayacağını anlamak, örneğin eğer bu alanda ıspanak, buğday vs. çimlenip büyüyebilirse, yabani ot rekabeti olmadan yetişebilirler.

Maalesef yine o tatsız istilacılar! Bu fotoğrafta bir gül dalındaki yaprak biti kolonisi bitkinin canı pahasına canlı ve sağlıklı olarak görülüyor.

Bu fotoğrafta ise bir önceki yazıda sözünü ettiğimiz organik aktif maddenin güllerdeki yaprak bitleri üzerinde nasıl bir etki yapacağını görmek amacıyla yaptığımız uygulamanın ertesi günü, aynı bit kolonisinin kurumuş hali görülüyor.  Bu maddeyle ilgili sonuçlar şaşırtıyor, acele etmeyip üstünde her türlü testi adım adım yapmayı düşünüyoruz.